Een veilig sportklimaat voor iedereen

Iedereen in Vlaanderen, van de occasionele beweger tot de absolute topsporter, verdient het om veilig te kunnen sporten. Daar zijn we als sportsector samen verantwoordelijk voor.

Sport Vlaanderen schept in een coördinerende rol de voorwaarden om dit mogelijk te maken en indien nodig maatregelen te kunnen nemen. Sporters, sportclubs, sportfederaties, lokale besturen, beleidsmakers of private spelers: we hebben allemaal de plicht om inspanningen te doen om voor iedereen een veilige sportomgeving te creëren.

Daarom kreeg het decreet dat zich richt op het welbevinden en de integriteit van elke sporter een grondige update. De Vlaamse Regering bekrachtigde op 15 maart 2024 het nieuwe decreet over het stimuleren van een veilig sportklimaat.

In dit filmpje leggen we je kort uit wat dit decreet betekent.

De basisfilosofie van het decreet over het stimuleren van een veilig sportklimaat is dat we de autonomie en responsabilisering van de hele sportgemeenschap respecteren en stimuleren. We benadrukken dat een veilig sportbeleid niet alleen op het individu gericht is, maar ook verantwoordelijkheden en verplichtingen op het vlak van de organisatie met zich meebrengt. Veilig sporten gaat dus ook over de integriteit van een sportorganisatie in haar geheel, over het integer handelen van haar medewerkers en over aandacht voor de cultuur en structuur van een organisatie. 

Het decreet is opgebouwd rond drie pijlers van integriteit: de fysieke, de psychische en de sociale integriteit. Daarbij horen telkens bouwstenen die helpen om integriteit te waarborgen en die we willen stimuleren. Daarnaast zijn er ook bedreigingen voor die integriteit en die willen we met het decreet tegengaan. Deze 3 pijlers zijn vaak onderling met elkaar verbonden zoals bij fairplay en seksuele integriteit.

Fysieke integriteit

Bij fysieke integriteit gaat het over aspecten die het lichamelijk welbevinden bevorderen of bedreigen. Enkele bouwstenen zijn blessurepreventie, dopingpreventie en verantwoord trainen. Mogelijke bedreigingen zijn overtraining en fysiek geweld.

Psychische integriteit

Psychische integriteit richt zich op het mentale welbevinden en kent bouwstenen als motiverend coachen, gelijke speelkansen bieden, leren omgaan met winst en verlies, of bedreigingen zoals manipulatie en pesten.

Sociale integriteit

Sociale integriteit gaat over respectvol omgaan met elkaar. Bouwstenen zijn gelijke kansen, inclusie en sociaal-maatschappelijk engagement, terwijl uitsluiting of discriminatie enkele mogelijke bedreigingen vormen.

We zetten in de eerste plaats in op preventie en sensibilisering.

We verwachten dat elke sportorganisatie haar deelnemers informeert over voorzorgsmaatregelen en lopende initiatieven om veilig sporten te bevorderen.
Sportorganisaties hebben de optie om sporters in het belang van hun gezondheid een sportmedisch geschiktheidsonderzoek te laten ondergaan, om zeker te zijn dat ze lichamelijk in staat zijn om de sport te beoefenen. Deze keuze moet gemotiveerd zijn en gebaseerd zijn op een achterliggende visie hieromtrent.
We vragen sportorganisaties om na te denken over welke van hun sportactiviteiten of competitievormen er geschikt zijn voor welke leeftijden, en als dat nodig zou zijn, met leeftijdsgrenzen te werken. 
Erkende sportfederaties moeten een wetenschappelijk onderbouwd blessurepreventiebeleid voeren.
Erkende sportfederaties en organisaties voor de sportieve vrijetijdsbesteding moeten een medewerker aanduiden die verantwoordelijk is voor het veiligsportenbeleid. Deze persoon is het aanspreekpunt voor Sport Vlaanderen en Sportieq, wint advies in bij onder meer medische en paramedische experten om het veiligsportenbeleid uit te werken en verspreidt informatie en opleidingsmogelijkheden over veilig sporten binnen de organisatie en onder de aangesloten verenigingen. Het is een rol die losstaat van het verplichte aanspreekpunt integriteit.

De verplichtingen uit het decreet van de georganiseerde sportsector en bijhorende uitvoeringbesluit blijven behouden. Daarnaast zijn er de verplichtingen rond een dopingvrije sport in het Antidopingdecreet. Ook deze thema’s moeten we als bouwstenen in een totaalbenadering van een veilig sportklimaat meenemen, zeker wat betreft preventie en vorming.

We zetten ook in op ondersteuning en kwaliteitsbevordering van de sportsector. We erkennen Sportieq die je kan ondersteunen bij het uitwerken van je eigen veiligsportenbeleid, en die ook sporters zal sensibiliseren en informeren.  Daarnaast verankeren we het Vlaams Sporttribunaal, het overkoepelend tuchtorgaan dat onafhankelijk en efficiënt inbreuken rond grensoverschrijdend gedrag en doping in de sport kan afhandelen. 

Deze presentatie gidst je doorheen het decreet over het stimuleren van een veilig sportklimaat.

Lees het decreet over het stimuleren van een veilig sportklimaat