Padel: Code van Goede Praktijk “Omgevingsaspecten bij de aanleg en uitbating van padelterreinen”

De padelsport is uitgegroeid tot één van de 5 grootste sporten in Vlaanderen.

Naast de groei van de padelsport is ook het aantal klachten over vooral de geluidshinder ervan toegenomen.

Tennis Vlaanderen heeft in dit verband een geluidsstudie laten uitvoeren om enerzijds de geluidsimpact van padel onderbouwd te kunnen inschatten en objectiveren, en anderzijds de padelclubs en lokale besturen een praktisch werkinstrument voor de specifieke lokale context te kunnen aanreiken.

Samen met Sport Vlaanderen en Departement Omgeving werd besloten om de resultaten van deze studie neer te schrijven in een Code van Goede Praktijk.

De gerealiseerde code gaat in op:

1. de bepalingen m.b.t. de goede ruimtelijke ordening en de omgevingsvergunning,
2. de resultaten van de geluidsstudie m.b.t. het specifieke padelgeluid,
3. het scheppen van een objectief kader d.m.v. een aanvaardbaar specifiek geluidsniveau voorop te stellen,
4. het aspect lichthinder, en ten slotte
5. een set van 12 concrete aanbevelingen m.b.t. de geluids- en lichtproblematiek.

Op 15 februari lanceerden Vlaams minister van Sport Ben Weyts en Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir de Green Deal Sportdomeinen.

De beide ministers zetten samen hun schouders onder de Green Deal Sportdomeinen om de buitensportdomeinen in Vlaanderen duurzamer, groener en innovatiever te maken.

Het gaat onder meer over de bodemkwaliteit, het efficiënt waterbeheer van de sportterreinen, het reduceren van pesticiden en de sportruimte in te bedden in zogenaamde groenblauwe adernetwerken.

De overheid zal samen met verschillende partners en actoren hun kennis delen met betrekking tot de aanleg, het onderhoud en het gebruik van buitensportterreinen, zoals voetbalvelden, golfterreinen, gravelterreinen, natuurgras- of kunstgrasvelden.

De Green Deal Sportdomeinen is een initiatief van Sport Vlaanderen, de Vlaamse Milieumaatschappij, Netwerk Lokaal Sportbeleid en de Vlaamse sportfederatie.

Onze gedeelde ambitie:

• Samen gaan we voor kwalitatieve, gezonde en klimaatbestendige buitensportdomeinen met positieve impact op natuur, gebruiker en omgeving.
• We realiseren dit door oplossingsgerichte samenwerkingsverbanden in het werkveld en met overheden.
• We benaderen buitensportdomeinen als een totaal (eco)systeem, samen met iedereen betrokken bij ontwerp, aanleg, beheer en gebruik.

Concreet willen we dus de komende jaren samen acties gaan uitwerken rond gezonde, kwalitatieve sportdomeinen met focus op water, bodem, pesticidereductie, biodiversiteit,…

Einde september 2021 werd het rapport ‘‘Zwem- en recreatieactiviteiten in oppervlaktewater en groenblauwe netwerken’ gefinaliseerd door de opdrachtnemer SWECO.

De resultaten werden gepresenteerd aan o.a. Agentschap Zorg en Gezondheid, Sport Vlaanderen en Vlaamse Milieumaatschappij.
Op basis van de vergelijking tussen enkele Europese lidstaten worden in het rapport een aantal beleidsaanbevelingen omschreven.

Agentschap Zorg en Gezondheid en Sport Vlaanderen die deze studie gefinancierd hebben, zullen samen met de andere betrokken administraties (o.a. departement Omgeving en VMM) in onderling overleg afstemmen hoe de beleidsaanbevelingen kunnen omgezet worden.

Op zaterdag 7 maart 2020 organiseerden we een infosessie ‘Blauwalgen: een bedreiging voor de watersport?

De laatste jaren werden meer en meer watersportclubs geconfronteerd met de bloei van blauwalgen op de vijvers met als gevolg een zwem- en recreatieverbod. Clubtrainingen kunnen niet meer doorgaan, wedstrijden worden geannuleerd en zwemvijvers moeten tijdelijk de deuren sluiten. Maar wat zijn blauwalgen nu juist? Hoe herken je ze? En wat moet je doen wanneer je ze aantreft in het water? Veel vragen waarop wij een antwoord gaven.

De presentaties van de infosessie vind je hieronder:

Is modelvliegen toegelaten in gebieden met een open ruimtebestemming?

In Vlaanderen zijn een 70-tal modelvliegclubs aangesloten bij de Vereniging voor Modelluchtvaart vzw (VML). Om hun sport te kunnen beoefenen, hebben deze clubs een modelluchtvaartterrein nodig. Een dergelijk terrein moet goedgekeurd worden door het Directoraat Generaal van de Luchtvaart (DGLV). Bij deze erkenning wordt er o.a. rekening gehouden met de afstanden ten opzichte van woningen, zendmasten, wegen, ...

Modelvliegen is een recreatieve activiteit. Door o.a. de verschillende afstandsregels van DGLV is het geen evidentie om terreinen te vinden die gelegen zijn in recreatiegebied. Deze recreatiegebieden bevinden zich dan ook vaak in de omgeving van bebouwd weefsel.

Uit onderzoek uit 2016 van Sport Vlaanderen i.s.m. de VML bleek dat 73% van de modelluchtvaartterreinen in Vlaanderen gelegen zijn in agrarisch gebied. Sport Vlaanderen heeft de laatste jaren ook al verschillende vragen gekregen van modelvliegclubs over deze stedenbouwkundige problematiek.

Het Departement Omgeving heeft daarom een overzicht gemaakt van de juridische mogelijkheden voor het modelvliegen in gebieden met een “open ruimtebestemming” (agrarisch gebied, natuurgebied, bosgebied).

Naar aanleiding van de studiedag Sport en ruimtelijke ordening hebben we een brochure samengesteld waarin we de werking van de cel omgeving, werkzaam binnen de afdeling Sportinfrastructuur, verduidelijken.

Sport Vlaanderen is de officiële adviesinstantie bij de opmaak van Ruimtelijke Uitvoeringsplannen (RUP’s) en Milieueffectenrapporten (MER’s) die betrekking hebben op sport en/of recreatie. Dit zowel op gemeentelijk, provinciaal als gewestelijk niveau.

De Cel Omgeving bestudeert het dossier, kijkt na wat het effect is op de aanwezige of toekomstige sport- en recreatiemogelijkheden, adviseert het dossier en formuleert eventuele aanbevelingen.

Gewestelijke RUP’s kan je raadplegen op https://www.ruimtelijkeordening.be/GRUPS. Provinciale en gemeentelijke RUP’s kan je vaak raadplegen op de websites van deze overheden.

De stand van zaken van MER’s kan je raadplegen op https://www.lne.be/mer-dossierdatabank

Wat kan Sport Vlaanderen voor jou betekenen?

• Opzoeken van informatie over bestaande RUP’s en MER’s.
• Bij het verlenen van adviezen kunnen we jouw dossier verdedigen, bv. wanneer dit RUP nadelige gevolgen heeft voor jouw sport (infrastructuur).
• …

Voorbeeld

In het RUP “Sport- en recreatiezone Zandbergstraat” te Bree wordt een historisch gegroeid voetbalveld bestendigd door “natuurgebied” om te zetten naar “recreatiegebied”. Sport Vlaanderen adviseerde dit RUP positief omwille van de juridische zekerheid voor de desbetreffende voetbalclub.

Heel wat sportclubs, gemeentelijke sportdiensten, sportfederaties… komen in contact met de beleidsdomeinen “ruimtelijke ordening” en “leefmilieu”. Bijvoorbeeld bij het verkrijgen van een Omgevingsvergunning.

Meer informatie over de Omgevingsvergunning kan je raadplegen op https://www.omgevingsloketvlaanderen.be/

Deze specifieke domeinen vereisen vaak een specifieke kennis, die niet altijd voldoende aanwezig is bij de sportsector. Een goed overzicht van de wetgeving vind je:

• voor ruimtelijke ordening op https://www.ruimtelijkeordening.be/VCRO
• voor leefmilieu op https://navigator.emis.vito.be/

Wat kan Sport Vlaanderen voor jou betekenen?

• Wegwijs maken in de wetgeving, toegepast op jouw dossier.
• Contact opnemen met de bevoegde diensten (ruimtelijke ordening, leefmilieu,…) van de desbetreffende gemeente, provincie, …, bv. aangaande een omgevingsvergunning.
• Inhoudelijk ondersteunen van jouw dossier.
• …

Voorbeeld

De vliegclub die actief is op het vliegveld van Goetsenhoven heeft recent een nieuwe omgevingsgvergunning gekregen van de stad Tienen. Sport Vlaanderen heeft deze vergunningsaanvraag actief mee ondersteund door de stad Tienen te wijzen op de nood aan vliegvelden voor de vliegsport in Vlaanderen.

Vlaanderen is een dichtbebouwde en dichtbevolkte regio. Het is daarom niet evident om voor alle sporten een plaatsje te vinden.

Er zijn sporten die, omwille van hun karakteristieken, het moeilijk hebben om de nodige ruimte te vinden. We denken hier bv. aan golf, watersporten (waterski, zeilen, surfen,…), geluidsproducerende sporten (kleischieten, gemotoriseerde sporten), paardensport, luchtsporten (modelluchtvaart, zweefvliegen, sportvliegen,…), …. We noemen ze “ruimtebehoevende sporten”. Dit zijn sporten die onder druk staan wegens een tekort aan ruimte.

Ook voor de uitbreiding van een sportcentrum of de herlocalisatie van sportterreinen is er ruimte nodig.

Op www.geopunt.be kan je heel wat kaarten raadplegen die je kunnen helpen in het zoeken naar de nodige ruimte, zoals het gewestplan, Habitat- en Vogelrichtlijngebieden, overstromingsgevoelige gebieden,… Hieronder vind je een filmpje met een korte handleiding.

Specifiek voor het organiseren van sportieve activiteiten in bos- en natuurgebieden vind je hier meer informatie: https://www.natuurenbos.be/beleid-wetgeving/natuurgebruik/activiteit-organiseren/activiteit-organiseren 

Wat kan Sport Vlaanderen voor jou betekenen?

• Een analyse maken van de behoefte qua oppervlakte, infrastructuur, …
• Op zoek gaan naar terreinen/locaties die in aanmerking komen voor jouw sport.
• Op zoek gaan naar partners die kunnen betrokken worden in de zoektocht?
• …

Voorbeeld

Het GLOSSO rallycross circuit in Arendonk kon jarenlang enkel beperkt gebruikt worden aangezien slechts de helft van het circuit gelegen was is recreatiegebied. De andere helft lag in natuurgebied. In het PRUP “rallycrosscircuit GLOSSO” is er samen met alle partners op zoek gegaan naar ruimte om het circuit te regulariseren en de nodige ruimte voor parkeren te voorzien. In 2019 kan het volledige circuit terug gebruikt worden.

Heel wat wetgeving kan rechtstreeks of onrechtstreeks effect hebben op de sportsector. Daarom volgt de cel Omgeving deze wetgeving op. Een aantal voorbeelden:

• Het adviseren van wetteksten.
  • In het kader van het “Beleidsplan Ruimte Vlaanderen heeft Sport Vlaanderen heel wat adviezen uitgebracht om te trachten sport en recreatie ruimtelijk een plaatsje te geven in het Vlaanderen van de toekomst. Het BRV zal de strategische krachtlijnen schetsten voor de ruimtelijke ontwikkeling voor de komende decennia. De laatste stand van zaken kan je steeds raadplegen op https://www.ruimtevlaanderen.be/BRV.

• Daarnaast neemt Sport Vlaanderen ook zelf wetgevende initiatieven.
  • Omdat ons vanuit de sportsector (bv. triatlon) gesignaleerd werd dat bepaalde voorwaarden het vinden van locaties voor openwaterzwemmen bemoeilijken, formuleerden we een voorstel tot aanpassing van VLAREM. Dit voorstel is momenteel nog in onderzoek
  • Sommige sportinfrastructuren zijn door omstandigheden zonevreemd gelegen waardoor er beperkingen gelden inzake bouw- en verbouwmogelijkheden. Wij werkten een voorstel uit tot aanpassing van de wetgeving dat werd goedgekeurd door de Vlaamse regering op 28 september 2018. Meer info vind je hier: https://www.sport.vlaanderen/nieuws/sportinfrastructuur-nu-infrastructuur-van-algemeen-belang/

Wat kan Sport Vlaanderen voor jou betekenen?

• Bestaande wetgeving kritisch bekijken in functie van eventuele aanpassingen.
• Onderzoeken of nieuwe wetgevende initiatieven wenselijk zijn.
• …

Voorbeeld

Potentiële zwemzones voor langeafstandszwemmen (bv. voor triatleten) worden in de VLAREM wetgeving op dezelfde manier beoordeeld als ‘gewone’ recreatieve zwemzones en dit met heel wat voorwaarden (strandzone, kleedkamers, douches, …). Dikwijls is dit niet haalbaar en ook niet nodig voor dit type sporter. Dit werd meermaals gesignaleerd aan Sport Vlaanderen door clubs, federaties en atleten. Sport Vlaanderen heeft vervolgens in samenspraak met deze actoren een voorstel tot wijziging van de VLAREM wetgeving ingediend. Dit is momenteel nog in onderzoek.

Heb je meer vragen over dit thema of wil je dat we jouw dossier samen eens nader bekijken, vul dan het online contactformulier in. Wij nemen dan spoedig contact op met jou.