Krachtlijnen van het decreet veilig sportklimaat
We vertrekken vanuit het principe dat elke sportorganisatie de zorgplicht heeft om in een veilige sportomgeving te voorzien voor elke sporter, zodat iedereen op een fysiek, psychisch en sociaal integere manier sport kan beoefenen. We gaan voor een totaalbenadering vanuit een centraal begrip "veilig sporten", met voldoende aandacht voor onderliggende thema's, en een bijzondere aandacht voor de minderjarige sporter.
We zijn samen verantwoordelijk om die veilige sportomgeving te creëren: van het sportbeleid, over de sportorganisaties met hun medewerkers, tot de individuele sporter zelf. De basisfilosofie blijft om de autonomie en responsabilisering van de hele sportgemeenschap te respecteren en te stimuleren. We benadrukken dat een veilig sportbeleid niet alleen op het individu gericht is, maar ook verantwoordelijkheden en verplichtingen op het vlak van de organisatie met zich meebrengt. Veilig sporten gaat dus ook over de integriteit van een sportorganisatie in haar geheel, over het integer handelen van haar medewerkers en over aandacht voor de cultuur en structuur van een organisatie.
3 pijlers van veilig sporten
Veilig sporten is opgebouwd rond drie pijlers van integriteit: de fysieke, de psychische en de sociale integriteit. Vanuit een positieve benadering willen we aspecten die het welbevinden en de integriteit in en van de sport versterken (=bouwstenen) bevorderen en praktijken die afbreuk doen aan het welbevinden en de integriteit (=bedreigingen) voorkomen en dit zowel in functie van de sporter als individu, als op organisatieniveau.
- Bij fysieke integriteit gaat het over aspecten die het lichamelijk welbevinden bevorderen of bedreigen. Enkele bouwstenen zijn blessurepreventie, dopingpreventie en verantwoord trainen. Mogelijke bedreigingen zijn overtraining en fysiek geweld.
- Psychische integriteit richt zich op het mentale welbevinden en kent bouwstenen als motiverend coachen, gelijke speelkansen bieden, leren omgaan met winst en verlies, of bedreigingen zoals manipulatie en pesten.
- Sociale integriteit gaat over respectvol omgaan met elkaar. Bouwstenen zijn gelijke kansen, inclusie en sociaal-maatschappelijk engagement, terwijl uitsluiting of discriminatie enkele mogelijke bedreigingen vormen.
Deze 3 pijlers zijn vaak onderling met elkaar verbonden zoals bij fairplay en seksuele integriteit.
Preventie en sensibilisering
Om een veilig sportklimaat te bereiken, zetten we in de eerste plaats in op preventie en sensibilisering.
- We verwachten dat elke sportorganisatie haar deelnemers informeert over voorzorgsmaatregelen en lopende initiatieven om veilig sporten te bevorderen.
- Erkende sportfederaties en organisaties voor sportieve vrijetijdsbesteding moeten een medewerker aanduiden die verantwoordelijk is voor het veiligsportenbeleid. Deze persoon is het aanspreekpunt voor Sport Vlaanderen en Sportieq, wint advies in bij onder meer medische en paramedische experten om het veiligsportenbeleid uit te werken en verspreidt informatie en opleidingsmogelijkheden over veilig sporten binnen de organisatie en onder de aangesloten verenigingen. Het is een rol die losstaat van het verplichte aanspreekpunt integriteit.
- Sportorganisaties hebben de optie om sporters in het belang van hun gezondheid een sportmedisch geschiktheidsonderzoek te laten ondergaan, om zeker te zijn dat ze lichamelijk in staat zijn om de sport te beoefenen. Deze keuze moet gemotiveerd zijn en gebaseerd zijn op een achterliggende visie hieromtrent.
- We vragen sportorganisaties om na te denken over welke van hun sportactiviteiten of competitievormen er geschikt zijn voor welke leeftijden, en als dat nodig zou zijn, met leeftijdsgrenzen te werken.
- Erkende sportfederaties moeten een wetenschappelijk onderbouwd blessurepreventiebeleid voeren.
Ondersteuning en kwaliteitsbevordering
Daarnaast zetten we in op ondersteuning en kwaliteitsbevordering voor de sportsector. Voor de olympiade 2025-2028 erkennen en subsidiëren we één organisatie die instaat voor beleidsondersteuning en praktijkontwikkeling op het vlak van veilig sporten. Deze organisatie zal sportorganisaties ondersteunen in de uitbouw van hun eigen veilig sportbeleid en sporters sensibiliseren en informeren. Een overkoepelend tuchtorgaan voor de sportsector, dat we ook structureel erkennen en subsidiëren, kan op een onafhankelijke en efficiënte manier disciplinaire inbreuken op vlak van grensoverschrijdend gedrag en doping afhandelen. Verder wordt de mogelijkheid uitgewerkt om expertencommissies met betrekking tot een bepaald aspect of een bepaalde problematiek over veilig sporten op te richten met als doel het sportbeleid te adviseren.
De bestaande verplichtingen voor erkende sportfederaties en organisaties voor de sportieve vrijetijdsbesteding om een aanspreekpunt integriteit te organiseren en een integriteitsbeleid te voeren, blijft behouden. Daarnaast zijn er de verplichtingen rond een dopingvrije sport in het Antidopingdecreet. Ook deze thema’s moeten we als bouwstenen in een totaalbenadering van een veilig sportklimaat meenemen, zeker wat betreft preventie en vorming.
Fitness
Tot slot zorgen we voor een bijzonder statuut voor fitness binnen de georganiseerde sportsector. We creëren een nieuw, ruimer kader voor de erkenning en subsidiëring van een expertorganisatie voor fitness – uiteraard met een blijvende aandacht voor veilig sporten – maar met een verruimd takenpakket, aanvullend op de huidige taakstelling op het gebied van gezond en ethisch sporten. Fitness zal omwille van die bijzonder aard niet langer als afzonderlijke sporttak op de Sporttakkenlijst worden opgenomen.
Download onze app van de trainersschool
Download onze app van Sport Vlaanderen
